Mongolië (Монголия)

Vrijdagavond stap ik op de trein in Irkutsk, het is niet druk op het station. Blijkbaar zijn er weinig Mongoolse handelaren die de reis in Rusland al aanvangen. Ik deel mijn coupe met Irena, een gezellige Russin van 69. Gelukkig spreekt ze een heel klein beetje Duits. Haar man is 35 jaar overleden en ze gaat op bezoek bij een goede vriend die als fotograaf in Ulaan Batar werkt. Bij het opstaan word ik niet ontzien, ze stalt een heel ontbijt van brood, gekookte eitjes, gekookte aardappelen en nootjes voor ons uit. Mijn maag is echter nog van streek, opgelopen door wat 'verkeerd water' bij het Baikalmeer. Al een paar dagen spetterpoep dus! Desalniettemin smaakt het ontbijtje wel. Gelukkig dus nu wel 2 dagen in de trein om een beetje bij te komen en wat uit te rusten. Irena moedert over mee en ik heb er een fantastische reisgenote aan. Ze vertelt enthousiast over haar 2 dochters en kleinkinderen. Haar ongenoegen over Poetin steekt ze ook niet onder stoelen of banken. De grensovergang van Rusland naar Mongolië betekent lang wachten (ca. 5 uur), maar verloopt eigenlijk weinig spannend.

In Ulaan Batar word ik zondagochtend opgehaald op het station door mijn gids 'Sunny' en chauffeur 'George'. Ze staan met mijn naam op een bordje al op me te wachten. Eerst maar eens een ontbijtje in Cafe Amsterdam. Ik voel me een stuk beter en het ontbijtje gaat er weer in als koek. Na wat afhandelingen op het kantoor van Tseren Tours ga ik naar het Gandan Khiid klooster in Ulaan Batar, bijna eigenlijk de enigste bijzondere bezienswaardigheid in de hoofdstad. Het is nog vroeg bij het klooster en we moeten even wachten tot het open gaat. Er staan al diverse bruidspaartjes bij de tempel klaar, samen met een bruidspaar behoor ik tot een van eersten deze ochtend die naar binnen gaat. De tempel is in 1937 grondig verwoest door de communisten van Stalin, maar is sinds 1990 weer aardig hersteld. In 1996 is er een nieuw bronzen beeld van Buddha geplaatst, het is ca. 26 meter hoog en ziet er indrukwekkend uit. In een van de neventempels maakt ik nog een Tibetaanse ceremony mee. In hoog tempo worden (soms onder begeleiding van muziek) Tibetaanse gebeden voorgelezen door ca. 30 monniken.

Dan is het wat mij betreft zo snel mogelijk de stad uit! De bestemming van vandaag is Terelj National Park, dat redelijk dichtbij U.B. is gelegen. Net buiten U.B. is gelijk al het wijdse landschap te bewonderen, wat een ruimte en wat ziet het er schitterend uit! Onderweg komen we de eerste Ovoos al tegen. Dit zijn hoge stapels van stenen op bergpassen en zijn bedoeld voor offeringen aan locale geesten. Bij aankomst boven op de pass is het bedoeling dat je stopt en drie keer rond de Ovoo loopt en een offer op de stapel gooit. Een nieuw steentje op de top bijgooien volstaat al! In Terelj bekijk ik de Turle Rock en het Aryapala meditation centre.

Mijn eerste nacht in Mongolië verblijf ik in een traditionele ger. Dit is een nomadentent waar Mongolië zo bekend om staat. Voor Mongolen is kamperen een way of life. Voor toeristen zijn er diverse luxe uitgeruste ger kampementen, maar ik verblijf bij een nomadische familie zelf. Vaak heeft de familie 2 gers, waarvan er dan een voor een nacht gehuurd kunnen worden. Zo maak ik van dichtbij mee hoe deze nomaden in Mongolië leven. Voor we de ger bereiken is het nog een heel eindje rijden in het Terelj NP en na enkele rivieren doorgestoken te hebben bereiken we de plaats van overnachting. De omgeving ziet er schitterend uit en heb echt het gevoel in de middle of nowhere te zijn.

Ik kan het inmiddels prima vinden met gids en chauffeur. Jammer genoeg spreekt de chauffeur geen Engels, maar Sunny vertaald met veel plezier. George is een gepensioneerde politieagent die momenteel in de zomer als chauffeur werkt. Sunny is nog student op de Hotelschool en gedurende het zomerseizoen werkt hij als gids/kok voor Tseren Tours. Ze zijn allebei zeer gastvrij en behulpzaam en maken me het zo aangenaam mogelijk. Sunny kookt fantastisch en beiden weten enthousiast veel te vertellen over het landschap en gewoonten van Mongolië. De zonsondergang in Terelj is fantastisch. Als het daarna donker wordt is het ook echt donker, zo kennen we dat in Nederland niet meer. We hebben veel sterren, maar om er zo duizenden en duizenden te zien is schitterend. Ook de melkweg is goed zichtbaar.

Maandagochtend word ik wakker me getik van wat regen op de ger, gelukkig word het als we vertrekken droog en trekt de lucht al snel weer open. We gaan op weg naar Khustai N.P. Hier zijn enkele jaren geleden met succes weer wilde Przewalski's paarden (Takhi horses) uitgezet. Deze waren hier in Mongolië uitgestorven, maar o.a. in Nederland en Duitsland waren er nog exemplaren in verschillende dierentuinen. Na een intensief fokprogramma van enkele jaren zijn vanaf 1992 weer exemplaren uitgezet in het wild in dit NP. Het is even zoeken, maar gelukkig vinden we er een paar, zeer dichtbij nog wel. Aan het eind van de middag slaan we ons campement net buiten het park op, zomaar ergens midden op de vlakte met geen mens te bekennen in de wijde omgeving. Er volgt weer een adembenemende zonsondergang en aan de hemel zijn zowaar verschillende vallende sterren te zien!

's Ochtends word ik weer wakker van de regen, lig nu echter in een klein tentje in de middle of nowhere. Helaas is mijn tentje ook niet geheel droog gebleven van binnen en is mijn matje en slaapzak enigszins nat. Improviserend doen we snel een ontbijtje onder de klep van de auto en ruimen de tenten dan maar nat op in auto. Na een lange autotocht over de (zand)wegen van Mongolië komen we in een gebied dat Mongol Els word genoemd. Dit is een stukje woestijn met zandduinen en rotsformaties, maar mag in vergelijking met de Gobi eigenlijk geen naam hebben. We vinden weer een prima ger voor de avond/nacht en in de namiddagzon kunnen we gelukkig alle spullen nog te drogen leggen. Van de nomadische familie kan ik nog een paardje huren voor een uurtje, want wat is Mongolië zonder een paardrijtoer.

Woensdagochtend gaan we al weer vroeg op pad, net na de lunch komen we aan in Kharkhorin. In het midden van de 13e eeuw is dit waar het allemaal gebeurde. Chinggis Khaan vestigd hier een belangrijke uitvalsbasis voor zijn Mongoolse rijk dat mede door verdere uitbreiding door zijn zonen in de 13e eeuw rijkt van China tot Hongarije en van Rusland tot India. In de 16e eeuw is deze nederzetting van Chinggis Khaan al lang weer vervallen maar wordt wel het Erdene Zuu klooster gesticht, het eerste Buddhistische klooster in Mongolië. Het had ca. 100 tempels en op het hoogtepunt woonden er ruim 1000 monniken. Helaas is het klooster ook in 1937 gesloopt op bevel van de communisten onder Stalin, slechts 3 kloosters konden worden behouden. Ook konden veel beelden en maskers gelukkig worden gered uit de handen van de communisten en zijn momenteel weer tentoongesteld in het klooster. Rondom het klooster staat nog de originele muur bestaande uit 108 stupas die om de 15 meter de muur verfraaien. Het klooster ziet er verder schitterend uit, maar hoe zou het er uitgezien hebben als Stalinisten het niet verwoest hadden in 1937!?

Na het bezoek aan het klooster doen we nog snel een paar boodschappen in het Soviet-oogend stadje en zoeken dan weer een mooi kampeerplekje op in het wijde veld. Na het genot van een fles wodka, een biertje en met uitzicht op de wijdse steppes van Mongolië is het goed slapen in het open veld in mijn tentje. Het is 's nacht fris in de open vlaktes door de stevige bries, maar in het tentje in mijn slaapzak is het prima te doen. Ik hoef dan ook geen kou te lijden!

Donderdagochtend hoeven we niet ver te rijden naar Ogii Nuur, een groot azuurblauw meer dat opeens na weer een bergkam op de eindeloze steppes te voorschijn komt. Bij het meer leven een verschijndenheid aan vogels, marmotten en andere dieren. Ik kan geen vissers ontdekken, hoewel er volgens de LP wel veel vis moet zitten. Uiteraard staan er ook weer verschillende gers. Bij een van de families vinden we weer onderdak voor de nacht.

Vrijdag is al weer mijn laatste dag in Mongolië, de tijd is om gevlogen, maar ik ben erg onder de indruk van het land. De eindloze steppes en vlaktes zien er oogverblindend uit. De grote lege grasvlaktes, waar her en der een ger staat herbergen een gros aan vee. Ik heb de afgelopen dagen enorme hoeveelheden paarden, rundvee, schapen en geiten gezien. Soms onder begeleiding van een herder te paard, maar veelal ook zo vrij rondlopend.

Aan het eind van de middag komen we aan in U.B. Het is weer even wennen met zoveel mensen en met name het drukke verkeer in de stad. Na dagen soms uren geen kip te hebben gezien zitten we hier midden in het rushhour op de vrijdagmiddag. Ik verlang zo na een weekje eigenlijk aardig naar een douche en wat schone kleren. 's Avond nog een rondje door de stad gelopen, een paar boeken geruild bij Cafe Amsterdam en een hapje gegeten. Morgenochtend ga ik al weer verder, hoewel ik eigenlijk voel dat het bezoek aan Mongolië veel te kort is geweest. Ik had een topweek met een korte toer om kennis te maken met Mongolië. Er valt ongetwijfeld nog veel meer schoons in dit land te bezien!

Zaterdagochtend om 7.15 uur gaat de trein richting Beijing. In gedachten deze zaterdag veel bij mijn moeder die jarig is en 77 jaar gaat worden! Vanuit Ulaan Batar alvast een dikke zoen voor jouw Mam!